Hallo allemaal,
Na vanochtend een moeilijk proefexamen van Rechten (dat gelukkig meeviel en redelijk goed ging!!) gemaakt te hebben, kreeg ik weer inspiratie voor een nieuwe blogpost.
Iemand zei over mijn eerste boek dat het einde “voorspelbaar” was. Nu weet ik dat het als een kritiekpunt gegeven werd en dat het woord over het algemeen een negatieve connotatie gekregen heeft, maar eigenlijk zie ik dat niet zo. Ik denk dat voorspelbaarheid een waanzinnig boeiend vertelprincipe is, dat we in de literatuur kwijtgeraakt zijn, ten koste van plottwists en mindfucks. Ik zeg voorspelbaarheid, maar doel op het begrip: dramatische ironie, het effect, dat ontstaat als een lezer meer weet dan een personage. De oude Grieken waren meesters hierin en in de Griekse tragedies werd het effect veel toegepast. De tragedies vertelden namelijk vele keren hetzelfde verhaal. Bijgevolg wist het publiek al hoe de tragedie zou eindigen, voor die begonnen was. Dat verpestte de pret niet en maakte integendeel zelfs dat de toeschouwers meer meeleefden met de protagonist, omdat ze al wisten welke acties hem zouden verdoemen. Denk aan Oedipus, die zijn vader vermoord zonder zelf te weten dat het zijn vader is. De dramatische ironie zit erin dat het publiek die kennis al wel heeft.
Dit vertelprincipe heb ik heel bewust toegepast in mijn boek. In het voorwoord – nee, zelfs al in de titel van het eerste boek, zit het einde van het derde boek besloten. Bovendien heb ik mijn personages namen gegeven met een bepaalde betekenis of gedachtegang erachter, die van alles weggeeft over de (latere) rol in het verhaal. Ik als schrijver kan daarvan genieten (en ik leg er noodzakelijkheid mee op aan datgene wat ik schrijf – misschien dat ik daar ooit nog uitgebreider over ga schrijven) en ik hoop dat sommige lezers ook al tijdens het lezen een vermoedens hebben gekregen. Het einde van het boek was voorspelbaar, omdat ik zelf de aanwijzingen in het boek gelegd heb, die de lezer kennis geven, die de personages zelf nog niet kunnen hebben. Dit was vooral mogelijk door het gebruik van de meerdere vertelperspectieven. De lezer weet al wat er gaat gebeuren en moet toekijken hoe de personages hun lot ondergaan.
Door de aanwijzingen en namen ligt het als het ware a priori al vast wat er gaat gebeuren. De personages zijn voor mij al voorbestemd voor de rol die ze gaan vervullen in het plot. In eerste plaats is dat op een meta/verhaaltechnisch niveau interessant, maar ik wil dat het in het tweede boek, waar ik langzaam, maar zeker aan doorschrijf, ook voor de personages in het verhaal een rol gaat spelen. Het wordt thematiek waar de personages zelf mee worstelen. Bij deze zou ik graag een teaser geven van mijn eigen omschrijving van het tweede boek: [titel houd ik nog even geheim] gaat over voorbestemming; over doen wat je denkt dat je zou moeten doen, of toch niet; over schuld en goedmaken; over rechtvaardigheid, wraak en de slachtoffers die daarbij vallen.
Dat was het wel weer voor vandaag. Ik zou graag meer van dit soort inhoudelijke blogs doen, maar eerst komt er binnenkort een leuke aankondiging!
Tycho
